Główna O nas Kontakt Projekty Timer NE555 ST6 Realizer Historia Linki
ZESTAW EDUKACYJNY MIKROKONTROLERÓW ST62
Krzysztof Górski
W wyniku olbrzymiego zainteresowania programem ST-Realizer oraz publikowanym w Elektronice Praktycznej kursem programowania. Opracowaliśmy specjalny zestaw edukacyjny przy pomocy którego możemy zaprogramować mikrokontroler rodziny ST62.
Następnie wykonać i uruchomić prosty układ przy użyciu dostępnych w zestawie elementów peryferyjnych takich jak diody LED, wyświetlacz LCD, przyciski, przekaźniki, tranzystory, rezystory, generatory itp.Zestaw jest przeznaczony dla tych wszystkich którzy w bardzo prosty sposób chcą rozpocząć swą przygodę z techniką mikroprocesorową. Dla elektroników hobbystów już zajmujących się ST6-Realizerem, zestaw umożliwi szybkie zmontowanie układu jego przetestowanie bez potrzeby wykonania płytki prototypowej. Skraca to znacznie czas od pomysłu do gotowego wyrobu oraz ogranicza koszty projektu.
Zestaw również umożliwia przeprowadzenie ogromnej liczby eksperymentów i doświadczeń. Zestaw ten powstał w wyniku intensywnej wymiany doświadczeń z ST maniakami. Prosta konstrukcja zestawu sprawia że każdy nawet początkujący elektronik może pokusić się o wykonanie bez większych problemów i nie narażając się przy tym na wielkie koszty.Jest to również nasza propozycja dla średnich szkół technicznych pozwalająca wykonać rewelacyjną prace dyplomową. Zestaw razem z publikowanym kursem obsługi ST6-Realizera może się stać doskonałym narzędziem dydaktycznym. Schemat ideowy zestawu przedstawiony jest na Rys.1
Budowa zestawu:
Całe urządzenie możemy podzielić na kilka funkcjonalnych modułów dających możliwość zestawiania różnego rodzaju układów. W skład zestawu wchodzą następujące moduły:
moduł programująco-testowy mikrokontrolera
składa się z trzech podstawek precyzyjnych DIP16, DIP20, DIP28 pod mikrokontrolery, złącza DB25, oddzielnego układu zasilania modułu programującego.
moduły sygnalizacyjne
moduły wykonawcze
moduł separujący
moduły fotoelementów
moduły rezystancyjne
moduły generatorów
moduł zasilania zestawu edukacyjnego +12V i +5V
pozostałe moduły
Jak widać układ ma do dyspozycji dosyć bogaty zestaw peryferii zdaję sobie sprawę że dla bardzo, bardzo zaawansowanych może on się wydawać nieużyteczny. Jednak biorąc pod uwagę zainteresowanie mikrokontrolerami ST młodszej części czytelników Elektroniki Praktycznej nie mającej doświadczenia. Prezentowana konstrukcja jest bardzo ciekawą propozycją otwierającą na oścież drzwi do tajemnego świata mikrokontrolerów.
Zestawem Edukacyjnym możemy zaprogramować oraz przetestować, następujące typy mikrokontrolerów rodziny ST62:
ST62T01,
ST62T10/20
ST62T15/25
Na początku pracy z mikrokontrolerami ta niewielka ilość obsługiwanych typów zupełnie wystarczy. Konstrukcja zestawu daje nam jednak możliwość samodzielnej rozbudowy części programującej.
Działanie układu: W głównej mierze zależy od nas samych, posiadanej wiedzy, oraz pomysłów. Generalnie pracę zestawu edukacyjnego możemy podzielić na dwa rodzaje:
Aby programowanie było możliwe należy odpowiednio ustawić kilka zworek konfiguracyjnych według następującego klucza.
Jp1 zwarty
Jp2 wolny
Jp3 wolny
Jp4 zwarty
Jp5 wolny
Jp6 zwarty
Jp7 zwarty
Jp8 wolny
Jp9 wolny
Jp10 zwarty
Jp11 zwarty
Jp12 zwarty
Jp13 wolny
Jp14 zwarty
Jp15 wolny /zwarty
Jp16 wolny /zwarty
Jp17 wolny /zwarty
Jp18 wolny
Jp19 wolny
Jp20 zwarty
Ze względu na dużą liczbę zworek należy zwrócić szczególną uwagę przy przygotowywaniu zestawu do programowania mikrokontrolera. Aby ułatwić posługiwanie się zworkami powinniśmy zapoznać się z przeznaczeniem każdej.
Zwora JP1 wykorzystywana przy programowaniu mikrokontrolera przez nią podany jest sygnał RESET z komputera. JP2 i JP3 wykorzystywane są przy budowie i testowaniu systemu. JP2 reset z wykorzystaniem kondensatora i rezystora. JP3 reset z wykorzystaniem układu specjalistycznego DS1813.
Zworka Jp4 wykorzystywana przy programowaniu przez nią kierowany jest sygnał zegarowy do programowanego mikrokontrolera. JP5 używana podczas normalnej pracy do podania masy na wyprowadzenie Vpp/Test mikrokontrolera. Jp6 używana do programowania podaje napięcie z zasilacza modułu programującego o wartości +5/+12V na wyprowadzenie Vpp/Test. Jp7 również wykorzystywana przy programowaniu podaje napięcie zasilania +5V na wyprowadzenie Vdd tylko podczas programowaniu i odczycie zawartości pamięci mikrokontrolera. Jp8 podaje na napięcie zasilania +5V mikrokontrolera podczas testowania z modułu zestawu edukacyjnego. Jp9 zewrzeć podczas testowania podaje +5V na elementy resetu. Zwory JP10, JP11, JP12 przez które podane są sygnały programujące zewrzeć tylko podczas programowania procesora. JP13 dołącza do wyprowadzenia Reset mikrokontrolera przycisk do ręcznego zerowania, podczas testowania można stosować z jednym jak i drugim układem resetu. JP14 należy zewrzeć podczas programowania jak i testowania mikrokontrolera. Zworki JP15, JP16, JP17 używane podczas programowania jak i testowania, za ich pomocą doprowadza się sygnał Reset do mikrokontrolera.
Spośród tych trzech zworek może być użyta tylko jedna odpowiadająca typowi programowanego i testowanego procesora. JP15 zwarta tylko dla ST62T01, JP16 zwarta tylko dla ST62T10/20, JP17 zwarta tylko dla ST62T15/25.
Kolejne dwie zwory JP18 i JP19 przyłączają rezonator kwarcowy, używane tylko podczas testowania. JP20 jest ostatnią zworą mającą zasadnicze znaczenie, używana tylko podczas programowania. Jak się dokładnie przyjrzeć zostały jeszcze trzy wolne zwory JP21-JP23 które przeznaczone są do wykorzystania przez użytkownika.
Konfiguracja zworek podczas testowania powinna wyglądać następująco:
JP1 wolny
JP2 lub JP3 - wybrać rodzaj resetu
JP4 wolny
JP5 zwarty
JP6 wolny
JP7 wolny
JP8 zwarty
JP9 zwarty
JP10, JP11, JP12, wolne
JP13 zwarty lub wolny
JP14 zwarty
JP15 lub JP16 lub JP17 zwarty
JP18 i JP19 zwarty
JP20 wolny
PROGRAMOWANIE gdy już mamy odpowiednio skonfigurowane zworki możemy przystąpić do czynności programujących. Układ programatora został tak zaprojektowany aby mógł współpracować z programem WinEpromer.
Program Windows Epromer opisany już został na łamach EP przy okazji
Multiprogramatora ST62 kit AVT993. WinEpromer dostępny jest na stronie internetowej producenta pod adresem http://eu.st.com/stonline/products/support/mcu8/common/softools.htm
Poprawnie skonfigurowany jako programator zestaw edukacyjny możemy pobieżnie sprawdzić prostym programem którego pliki instalacyjne znajdują się na płycie CDEPxxx. Program ten został napisany specjalnie do uruchamiania Multiprogramatora ST62 kit AVT993 lecz również nadaję się do zastosowania przy sprawdzaniu zestawu edukacyjnego. Po zainstalowaniu i uruchomieniu programu otwiera się okno z przyciskami po naciśnięciu których programator reaguje w następujący sposób:Jednak najbardziej pewne jest praktyczne sprawdzenie z programem Windows Epromer.
TESTOWANIE UKŁADU tak jak już wspomniałem przejście z programowania do testowania odbywa się poprzez przełożenie zworek. Tę czynność po zaprogramowaniu mikrokontrolera należy wykonać przy wyłączonym napięciu zasilania całego zestawu. Przy pomocy zworek zestawiany jest podstawowy układ pracy mikrokontrolera w skład którego wchodzi rezonator kwarcowy, reset oraz zasilanie. Wszelkie inne połączenia mikrokontrolera z modułami wykonujemy przy pomocy przewodów połączeniowych o różnych długościach.
Montaż układu: Podejmując decyzję o budowie zestawu musimy zdać sobie sprawę że wykonanie płytki w sposób amatorski jest dość trudne ze względu na jej wymiary oraz ogromną ilość punktów lutowniczych Rys2. Dlatego raczej będę zachęcał do skorzystania z oferty AVT i jej zakupienia. Po pierwsze zaoszczędzimy czas i nerwy. Po zgromadzeniu wszystkich elementów możemy przystąpić do ich montażu. Proponuję zacząć od wykonania mostków a to dlatego że jest ich dość sporo oraz część ich przebiega pod innymi elementami. Po wykonaniu mostków następnym krokiem będzie montaż około 300 kołków.
Ze względu na ilość kołków może być to zajęcie dość męczące i długotrwałe.
Podczas montażu kołków po osadzeniu ich w otworze należy delikatnie szczypcami płaskimi docisnąć do płytki a następnie przylutować. Nie należy montować w ten sposób że osadzamy wszystkie 300 kołków a następnie przewracamy płytkę na druga stronę i lutujemy. Jestem przekonany że co najmniej połowa kołków wypadnie z otworów. Najlepiej montować po dziesięć sztuk tzn. dziesięć kołków osadzamy w otworach a następnie przylutowujemy po wlutowaniu wszystkich montujemy pozostałe elementy zestawu.
Przed przystąpieniem do realizacji pierwszych projektów przy pomocy zestawu należy wykonać przewody połączeniowe o różnych długościach według rysunku 3.
Na początek kilkanaście przewodów wystarczy. Pierwszym projektem który możemy zrealizować przy pomocy zestawu jest opisane w części 6 kursu obsługi Realizera sterowanie wyświetlaczem LCD.
Mam nadzieje że Zestaw Edukacyjny spełni swoja rolę edukacyjną i zwiększy się grono użytkowników mikrokontrolerów wśród elektroników hobbystów.
Krzysztof Górski
SPIS ELEMENTÓWR1,R2 - 5,6k
R3,R4,R19,R20,R39,R45-R52, - 3,9k
R5,R6,R7,R8 -300k
R9 - 1k1
R13,R14,R15,R16,R17,R18,R59 - 22k
R21,R22,R24 - 1k
R25,R26 - 2,6k
R24 - R34 - dowolne
R10,R11,R36,R40 - R44, R53 - R58 - 820
R37,R38 - 220
R60,R61 - 100k
RA-RG - 560
C1 - 1000uF
C2 - 470uF
C3 - 470uF
C4 - 100nF
C5 - 47uF
C6 - 100nF
C7 - 100nF
C8 - 100nF
C9 - 1uF
C10 - 100nF
C11 - 100nF
C12 - 30p
C13 - 30p
C14 - 150nF
C15 - 10nF
C16 - 10nF
C17 - 10nF
C18 - 100nF
POT1 - 100k
POT2 - 20k
POT3 - 20k
POT4 - 100k
D1,D2 - 1N4148
D3,D4,D5 - Diody LED każda innego koloru
D6 - D16 Diody LED
D17 - 1N4148
US1 - 74HCT04
US2 - 74HCT244
US3 - 78L05
US4 - 7805
US5 - DS1813
US6 - 78L05
US7 - 78L05
US8 - NE555
US9 - NE555
M1 - 1,5A
T1 - BC177
T2 - BC237
T3 - BC237
T4,T5 - BC307
T6 - T10 - BC237
T11 - T14 - BD135
Termistor - 4k7
Złącze ARK 2x2 - 4szt
Złącze ARK 2x3 - 6szt
JP1-JP23 zworki
Kołki - 300 szt
Przewody połączeniowe z wtykami - 30szt
OPTOTRIAC - MOC3020
TRIAK - BTA16/600B
OPTO1 - CNY17-4
Wyświetlacz alfanumeryczny LCD - 1x16
Kwarc 8Mhz
Wyświetlacz 2 cyfry LED - wspólna anoda
Złącze DB25 do druku żeńska
Przekaźnik M4-12H