Główna O nas Kontakt Projekty Timer NE555 ST6 Realizer Historia Linki 

ZESTAW EDUKACYJNY MIKROKONTROLERÓW ST62

Krzysztof Górski

W wyniku olbrzymiego zainteresowania programem ST-Realizer oraz publikowanym  w Elektronice Praktycznej kursem programowania. Opracowaliśmy specjalny zestaw edukacyjny przy pomocy którego możemy zaprogramować mikrokontroler rodziny ST62. Następnie wykonać i uruchomić prosty układ przy użyciu dostępnych w zestawie elementów peryferyjnych takich jak diody LED, wyświetlacz LCD, przyciski, przekaźniki, tranzystory, rezystory, generatory itp.

Zestaw jest przeznaczony dla tych wszystkich którzy w bardzo prosty sposób chcą rozpocząć swą przygodę z techniką mikroprocesorową. Dla elektroników hobbystów już zajmujących się ST6-Realizerem, zestaw umożliwi szybkie zmontowanie układu jego przetestowanie bez potrzeby wykonania płytki prototypowej. Skraca to znacznie czas od pomysłu do gotowego wyrobu oraz ogranicza koszty projektu. Zestaw również umożliwia przeprowadzenie ogromnej liczby eksperymentów i doświadczeń. Zestaw ten powstał w wyniku intensywnej wymiany doświadczeń z ST maniakami. Prosta konstrukcja zestawu sprawia że każdy nawet początkujący elektronik może pokusić się o wykonanie bez większych problemów i nie narażając się przy tym na wielkie koszty.

Jest to również nasza propozycja dla średnich szkół technicznych pozwalająca wykonać rewelacyjną prace dyplomową. Zestaw razem z publikowanym kursem obsługi ST6-Realizera może się stać doskonałym narzędziem dydaktycznym. Schemat ideowy zestawu przedstawiony jest na Rys.1

Budowa zestawu:

Całe urządzenie możemy podzielić na kilka funkcjonalnych modułów dających możliwość zestawiania różnego rodzaju układów. W skład zestawu wchodzą następujące moduły:

moduł programująco-testowy mikrokontrolera

składa się z trzech podstawek precyzyjnych DIP16, DIP20, DIP28 pod mikrokontrolery, złącza DB25, oddzielnego układu zasilania modułu programującego.

moduły sygnalizacyjne

moduły wykonawcze

moduł separujący

moduły fotoelementów

moduły rezystancyjne

moduły generatorów

moduł zasilania zestawu edukacyjnego +12V i +5V

pozostałe moduły

Jak widać układ ma do dyspozycji dosyć bogaty zestaw peryferii zdaję sobie sprawę że dla bardzo, bardzo zaawansowanych może on się wydawać nieużyteczny. Jednak biorąc pod uwagę zainteresowanie mikrokontrolerami ST młodszej części czytelników Elektroniki Praktycznej nie mającej doświadczenia. Prezentowana konstrukcja jest bardzo ciekawą propozycją otwierającą na oścież drzwi do tajemnego świata mikrokontrolerów.

Zestawem Edukacyjnym możemy zaprogramować oraz przetestować, następujące typy mikrokontrolerów rodziny ST62:

ST62T01,

ST62T10/20

ST62T15/25

Na początku pracy z mikrokontrolerami ta niewielka ilość obsługiwanych typów zupełnie wystarczy. Konstrukcja zestawu daje nam jednak możliwość samodzielnej rozbudowy części programującej.

Działanie układu: W głównej mierze zależy od nas samych, posiadanej wiedzy, oraz pomysłów. Generalnie pracę zestawu edukacyjnego możemy podzielić na dwa rodzaje:

Aby programowanie było możliwe należy odpowiednio ustawić kilka zworek konfiguracyjnych według następującego klucza.

Jp1 zwarty

Jp2 wolny

Jp3 wolny

Jp4 zwarty

Jp5 wolny

Jp6 zwarty

Jp7 zwarty

Jp8 wolny

Jp9 wolny

Jp10 zwarty

Jp11 zwarty

Jp12 zwarty

Jp13 wolny

Jp14 zwarty

Jp15 wolny /zwarty

Jp16 wolny /zwarty

Jp17 wolny /zwarty

Jp18 wolny

Jp19 wolny

Jp20 zwarty

Ze względu na dużą liczbę zworek należy zwrócić szczególną uwagę przy przygotowywaniu zestawu do programowania mikrokontrolera. Aby ułatwić posługiwanie się zworkami powinniśmy zapoznać się z przeznaczeniem każdej.

Zwora JP1 wykorzystywana przy programowaniu mikrokontrolera przez nią podany jest sygnał RESET z komputera. JP2 i JP3 wykorzystywane są przy budowie i testowaniu systemu. JP2 reset z wykorzystaniem kondensatora i rezystora. JP3 reset z wykorzystaniem układu specjalistycznego DS1813.

Zworka Jp4 wykorzystywana przy programowaniu przez nią kierowany jest sygnał zegarowy do programowanego mikrokontrolera. JP5 używana podczas normalnej pracy do podania masy na wyprowadzenie Vpp/Test mikrokontrolera. Jp6 używana do programowania podaje napięcie z zasilacza modułu programującego o wartości +5/+12V na wyprowadzenie Vpp/Test. Jp7 również wykorzystywana przy programowaniu podaje napięcie zasilania +5V na wyprowadzenie Vdd tylko podczas programowaniu i odczycie zawartości pamięci mikrokontrolera. Jp8 podaje na napięcie zasilania +5V mikrokontrolera podczas testowania z modułu zestawu edukacyjnego. Jp9 zewrzeć podczas testowania podaje +5V na elementy resetu. Zwory JP10, JP11, JP12 przez które podane są sygnały programujące zewrzeć tylko podczas programowania procesora. JP13 dołącza do wyprowadzenia Reset mikrokontrolera przycisk do ręcznego zerowania, podczas testowania można stosować z jednym jak i drugim układem resetu. JP14 należy zewrzeć podczas programowania jak i testowania mikrokontrolera. Zworki JP15, JP16, JP17 używane podczas programowania jak i testowania, za ich pomocą doprowadza się sygnał Reset do mikrokontrolera.

Spośród tych trzech zworek może być użyta tylko jedna odpowiadająca typowi programowanego i testowanego procesora. JP15 zwarta tylko dla ST62T01, JP16 zwarta tylko dla ST62T10/20, JP17 zwarta tylko dla ST62T15/25.

Kolejne dwie zwory JP18 i JP19 przyłączają rezonator kwarcowy, używane tylko podczas testowania. JP20 jest ostatnią zworą mającą zasadnicze znaczenie, używana tylko podczas programowania. Jak się dokładnie przyjrzeć zostały jeszcze trzy wolne zwory JP21-JP23 które przeznaczone są do wykorzystania przez użytkownika.

Konfiguracja zworek podczas testowania powinna wyglądać następująco:

JP1 wolny

JP2 lub JP3 - wybrać rodzaj resetu

JP4 wolny

JP5 zwarty

JP6 wolny

JP7 wolny

JP8 zwarty

JP9 zwarty

JP10, JP11, JP12, wolne

JP13 zwarty lub wolny

JP14 zwarty

JP15 lub JP16 lub JP17 zwarty

JP18 i JP19 zwarty

JP20 wolny

PROGRAMOWANIE gdy już mamy odpowiednio skonfigurowane zworki możemy przystąpić do czynności programujących. Układ programatora został tak zaprojektowany aby mógł współpracować z programem WinEpromer.

Program Windows Epromer opisany już został na łamach EP przy okazji

Multiprogramatora ST62 kit AVT993. WinEpromer dostępny jest na stronie internetowej producenta pod adresem http://eu.st.com/stonline/products/support/mcu8/common/softools.htm

Poprawnie skonfigurowany jako programator zestaw edukacyjny możemy pobieżnie sprawdzić prostym programem którego pliki instalacyjne znajdują się na płycie CDEPxxx. Program ten został napisany specjalnie do uruchamiania Multiprogramatora ST62 kit AVT993 lecz również nadaję się do zastosowania przy sprawdzaniu zestawu edukacyjnego. Po zainstalowaniu i uruchomieniu programu otwiera się okno z przyciskami po naciśnięciu których programator reaguje w następujący sposób:

Jednak najbardziej pewne jest praktyczne sprawdzenie z programem Windows Epromer.

TESTOWANIE UKŁADU tak jak już wspomniałem przejście z programowania do testowania odbywa się poprzez przełożenie zworek. Tę czynność po zaprogramowaniu mikrokontrolera należy wykonać przy wyłączonym napięciu zasilania całego zestawu. Przy pomocy zworek zestawiany jest podstawowy układ pracy mikrokontrolera w skład którego wchodzi rezonator kwarcowy, reset oraz zasilanie. Wszelkie inne połączenia mikrokontrolera z modułami wykonujemy przy pomocy przewodów połączeniowych o różnych długościach.

Montaż układu: Podejmując decyzję o budowie zestawu musimy zdać sobie sprawę że wykonanie płytki w sposób amatorski jest dość trudne ze względu na jej wymiary oraz ogromną ilość punktów lutowniczych Rys2. Dlatego raczej będę zachęcał do skorzystania z oferty AVT i jej zakupienia. Po pierwsze zaoszczędzimy czas i nerwy. Po zgromadzeniu wszystkich elementów możemy przystąpić do ich montażu. Proponuję zacząć od wykonania mostków a to dlatego że jest ich dość sporo oraz część ich przebiega pod innymi elementami. Po wykonaniu mostków następnym krokiem będzie montaż około 300 kołków.

Ze względu na ilość kołków może być to zajęcie dość męczące i długotrwałe.

Podczas montażu kołków po osadzeniu ich w otworze należy delikatnie szczypcami płaskimi docisnąć do płytki a następnie przylutować. Nie należy montować w ten sposób że osadzamy wszystkie 300 kołków a następnie przewracamy płytkę na druga stronę i lutujemy. Jestem przekonany że co najmniej połowa kołków wypadnie z otworów. Najlepiej montować po dziesięć sztuk tzn. dziesięć kołków osadzamy w otworach a następnie przylutowujemy po wlutowaniu wszystkich montujemy pozostałe elementy zestawu.

Przed przystąpieniem do realizacji pierwszych projektów przy pomocy zestawu należy wykonać przewody połączeniowe o różnych długościach według rysunku 3.

 

Na początek kilkanaście przewodów wystarczy. Pierwszym projektem który możemy zrealizować przy pomocy zestawu jest opisane w części 6 kursu obsługi Realizera sterowanie wyświetlaczem LCD.

Mam nadzieje że Zestaw Edukacyjny spełni swoja rolę edukacyjną i zwiększy się grono użytkowników mikrokontrolerów wśród elektroników hobbystów.

Krzysztof Górski

SPIS ELEMENTÓW

R1,R2 - 5,6k

R3,R4,R19,R20,R39,R45-R52, - 3,9k

R5,R6,R7,R8 -300k

R9 - 1k1

R13,R14,R15,R16,R17,R18,R59 - 22k

R21,R22,R24 - 1k

R25,R26 - 2,6k

R24 - R34 - dowolne

R10,R11,R36,R40 - R44, R53 - R58 - 820

R37,R38 - 220

R60,R61 - 100k

RA-RG - 560

C1 - 1000uF

C2 - 470uF

C3 - 470uF

C4 - 100nF

C5 - 47uF

C6 - 100nF

C7 - 100nF

C8 - 100nF

C9 - 1uF

C10 - 100nF

C11 - 100nF

C12 - 30p

C13 - 30p

C14 - 150nF

C15 - 10nF

C16 - 10nF

C17 - 10nF

C18 - 100nF

POT1 - 100k

POT2 - 20k

POT3 - 20k

POT4 - 100k

D1,D2 - 1N4148

D3,D4,D5 - Diody LED każda innego koloru

D6 - D16 Diody LED

D17 - 1N4148

US1 - 74HCT04

US2 - 74HCT244

US3 - 78L05

US4 - 7805

US5 - DS1813

US6 - 78L05

US7 - 78L05

US8 - NE555

US9 - NE555

M1 - 1,5A

T1 - BC177

T2 - BC237

T3 - BC237

T4,T5 - BC307

T6 - T10 - BC237

T11 - T14 - BD135

Termistor - 4k7

Złącze ARK 2x2 - 4szt

Złącze ARK 2x3 - 6szt

JP1-JP23 zworki

Kołki - 300 szt

Przewody połączeniowe z wtykami - 30szt

OPTOTRIAC - MOC3020

TRIAK - BTA16/600B

OPTO1 - CNY17-4

Wyświetlacz alfanumeryczny LCD - 1x16

Kwarc 8Mhz

Wyświetlacz 2 cyfry LED - wspólna anoda

Złącze DB25 do druku żeńska

Przekaźnik M4-12H